Het ketogeen dieet is al jaren een populaire benadering voor mensen die willen afvallen, hun energie willen verbeteren of ontstekingen willen verminderen. In de meeste gevallen ben ik er ook wel een groot fan van.
Toch zijn er situaties waarin ketose simpelweg niet werkt zoals gehoopt. Ondanks een streng voedingsschema, een lage koolhydraatinname en misschien zelfs intermittent fasting, blijven de resultaten uit. Je voelt je vermoeid, hormonale klachten blijven aanhouden en het lukt nauwelijks om in een stabiele ketose te komen — of je schiet er telkens weer uit.
In mijn blog lees je waarom ketose bij bepaalde gezondheidsproblemen, zoals een trage schildklier, insulineresistentie, darmklachten en auto-immuun gerelateerde aandoeningen, soms minder effectief is. En waarom een mildere, natuurlijke aanpak dan vaak beter past.
De belofte van ketose — en de realiteit
Ketose is een toestand waarin je lichaam vetten verbrandt in plaats van suikers. In theorie leidt dit tot een stabielere energieverdeling, minder bloedsuikerschommelingen en vetverlies.
Maar deze metabole omschakeling lukt alleen als de insulinespiegel laag genoeg is en de stofwisseling vlot verloopt.
Bij mensen met een trage schildklier of insulineresistentie is dat niet vanzelfsprekend.
De schildklier zorgt onder andere voor de snelheid van je stofwisseling, en die bepaalt mede hoe goed je lichaam vetten kan omzetten in ketonen. Als de schildklier traag werkt, gaat de vetverbranding ook langzamer. Dat betekent dat ketose niet alleen moeilijker te bereiken is, maar ook instabieler blijft.
Mocht je daarnaast insulineresistent zijn dan verloopt dit nog moeizamer. Als je insulineresistent bent, is het lichaam minder gevoelig voor insuline, waardoor deze stof in hogere concentraties in het bloed blijft circuleren.
Zolang insuline te hoog is, kan het lichaam simpelweg geen ketonen aanmaken — hoe weinig koolhydraten je ook eet.
Ketose en ontstekingsklachten
Daarnaast is er een belangrijke rol weggelegd voor ontstekingen. Chronische, laaggradige ontsteking komt veel voor bij aandoeningen als Hidradenitis Suppurativa, PDS, auto-immuunziekten of zelfs langdurige stress.
Deze vorm van ontsteking blijft vaak onder de radar, maar heeft grote impact op je metabolisme. Het beïnvloedt de darmflora, verstoort hormoonaanmaak, belast de lever en kan zelfs de werking van mitochondriën (de energiefabriekjes van je cellen) verminderen.
En juist die mitochondriën heb je hard nodig voor vetverbranding en ketonproductie.
Wat ook vaak onderschat wordt, is de impact van voeding die op papier ‘keto’ is, maar alsnog ontstekingsbevorderend werkt.
Denk aan veel zuivel, bewerkt vlees, kunstmatige zoetstoffen of grote hoeveelheden verzadigd vet. Voor mensen met een gevoelige darm of een overactief immuunsysteem kunnen deze producten klachten juist versterken in plaats van verlichten.
Een zachtere, effectievere benadering
Als ketose niet goed lukt of de klachten blijven aanhouden, is het geen zwakte om het roer wat om te gooien. Integendeel: soms vraagt het lichaam om een zachtere, minder rigide aanpak.
Een voedingspatroon dat nog steeds laag is in koolhydraten, maar zich richt op herstel van de basis: rust in het immuunsysteem, ondersteuning van de schildklier, balans in de darmen en stabilisatie van de bloedsuiker.
Een koolhydraatarme variant van het Paleo-dieet/oerdieet biedt in veel van deze gevallen uitkomst.
Hierbij ligt de nadruk op onbewerkte voeding, voldoende eiwitten, gezonde vetten uit onder andere vis, olijfolie en avocado, en een rijke variatie aan groenten.
Zuivel, gluten, soja en kunstmatige toevoegingen blijven buiten de deur — juist omdat ze zo vaak triggers vormen bij mensen met chronische klachten.
Ketose geen doel op zich
In deze benadering hoeft ketose geen doel op zich te zijn. Door geleidelijk aan de insulineresistentie aan te pakken, het lichaam te ondersteunen met de juiste micronutriënten en de darmen tot rust te brengen, ontstaat er vaak vanzelf een situatie waarin vetverbranding makkelijker wordt. En als er ketonen worden geproduceerd, is dat mooi meegenomen — maar niet langer het enige dat telt.
Soms is het dus niet de strengheid van je dieet die bepaalt of je gezond wordt, maar de zachtheid waarmee je je lichaam geeft wat het echt nodig heeft.
Herken je dit en wil je hier begeleiding bij? Plan dan een afspraak op het online spreekuur!
